عطار نیشابوری
یست و پنجم فروردین روز بزرگداشت عطار نیشابوری میباشد که در زیر گزیده ای کوتاه از زندگینامه و آثار وی آمده است:
فریدالدین ابو حامد محمد بن ابوبکر ابراهیم بن اسحاق عطار نیشابوری، یکی از شعرا و عارفان نام آور ایران در اواخر قرن ششم و اویل قرن هفتم هجری قمری میباشد. بنا بر آنچه که تاریخ نویسان نوشته اند بعضی از آنها سال ولادت او را 513 و بعضی سال ولادتش را 537 هجری.ق، می دانند.
از دوران کودکی و نوجوانی اش اطلاعاتی در دست نیست گفته میشود عطار پس از مرگ پدر کار پدرش را ادامه میدهد و به شغل عطاری مشغول میشوداو در این هنگام نیز طبابت می کرده است و به شغل عطاری و طبابت مشغول بوده تا زمانی که طی اتفاقی انقلاب روحی در وی به وجود آمد و مسیر زندگی خود را برای همیشه تغییر داد . یکی از داستان هایی که نقل میشود عطار را تحت تاثیر قرار داده در زیر آمده است:
روزی عطار در دکان خود مشغول به معامله بود که درویشی به آنجا رسید و چند بار با گفتن جمله چیزی برای خدا بدهید از عطار کمک خواست ولی او به درویش چیزی نداد. درویش به او گفت: ای خواجه تو چگونه می خواهی از دنیا بروی؟ عطار گفت: همانگونه که تو از دنیا می روی. درویش گفت: تو مانند من می توانی بمیری؟ عطار گفت: بله، درویش کاسه چوبی خود را زیر سر نهاد و با گفتن کلمه الله از دنیا رفت. عطار که شاهد این صحنه بودشدیداً تحت تاثیر قرار گرفت و از دکان خارج شد و راه زندگی خود را برای همیشه تغییر داد..”
عطار، یکی از شاعران بزرگ و از نام آور تاریخ ادبیات ایران است. سخن او ساده و روان است. او برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را که همان آوردن کلام ساده و تهی از هرگونه آرایش است انتخاب کرده است. آن گفتار ساده باعث شده که خواننده را مجذوب نماید و او الگو عرفای نامی بعد از خود همچون مولوی و جامی قرار گرفته است چنانکه مولوی گفته است ::
عطار روح بود و سنایی دو چشم او ما از پی سنایی و عطار آمدیم
آثارعطار به دو دسته منظوم و منثور تقسیم می شود. آثار منظوم او عبارت است از: 1- دیوان اشعار که شامل غزلیات و قصاید و رباعیات است. 2- مثنویات او که عبارت است از: الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، وصلت نامه، بلبل نامه، بی سر نامه، منطق الطیر، جواهر الذات، حیدر نامه، مختار نامه، خسرو نامه، اشتر نامه و مظهر العجایب. از میان مثنویهای وی بهترین و شیواترین آنها که به نام تاج مثنویهای او به شمار می آید منطق الطیر است که یکی از شاهکارهای زبان فارسی است.
گلیچینی از اشعار عطار:
ای دل اگر عاشقی در پی دلدار باش
بر در دل روز و شب منتظر یار باش
دلبر تو دایماً بر در دل حاضر است
رو در دل برگشای حاضر و بیدار باش
دیده ی جان روی او تا بنبیند عیان
در طلب روی او روی به دیوار باش
ناحیت دل گرفت لشگر غوغای نفس
پس تو اگر عاشقی عاشق هشیار باش
نیست کس آگه که یار کی بنماید جمال
لیک تو باری به نقد ساخته ی کار باش
در ره او هرچه هست تا دل و جان نفقه کن
تو به یکی زنده‌ای از همه بیزار باش
گر دل و جان تو را در بقا آرزوست
دم مزن و در فنا همدم عطار باش
